Gerimli bir iletkenin bir gövdeye yalıtım hatası sonucu temas etmesiyle toprağa akan akıma “toprak hata akımı” denir. Hata akım koruma rölesinin görevi bir yalıtım hatasından kaynaklanan hata akımı olduğu anda devreyi kesip o hata akımına maruz kalabilecek bir insanın hayatını kurtarmaktır.
Hata akım koruma röleleri periyodik bakım gerektirir. Nemli ve tozlu ortamlarda minyatür devre kesicinin kontaklarında yapışma olmaması gerekir.
Enerji Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın, Elektrik iç tesisat Yönetmeliği’nin 25.10.1996 tarih 22798 sayılı son değişikliği ile Hata Akım Koruma Rölesi kullanımı zorunludur.
Elektrik tesislerinde topraklamalar Yönetmeliği Madde 10.c.6.3.i`e göre hata akımı koruma düzenin arkasında meydana getirilen bir hata akımıyla çalıştığı ispatlanmalıdır. Açma süresi ve açma akımıyla birlikte kayıt altına alınmalıdır.
Kaçak Akım Rölesi Testi Nedir?
Kaçak akım rölesi, yalıtım hatası sebebiyle oluşan ve hatalı olarak gelen akımı algılayarak, kaçak akım değerlerinin üzerine çıkması durumunda bağlı olduğu elektrik devresini kesmeye yarayan alettir. 30mA’da insan hayatı, 300mA’da elektrik tesisatına bağlı olarak yangın koruma fonksiyonlarını gerçekleştirir.
Kaçak akım rölesi çeşitleri nelerdir?
1 – 30mA, insanların can sağlığına gelebilecek zararları engellemek için,
2 – 300mA, elektrik tesisatını koruyarak yangın çıkmasını engellemek için,
3 – 10mA, hassas yerlerde kullanmak için,
4 – 500mA, selekvitenin önemli olup gerekli görüldüğü yerlerde kullanmak için,
5 – 2 kutuplu (tek faz+nötr) 4 kutuplu (üç faz+nötr)
6 – AC tipi, sadece alternatif akımlarda kullanılır,
7 – A tipi, alternatif akımda veya DC bileşene sahip olan titreşimli akımlarda kullanılır,
8 – B tipi, alternatif akımda veya DC bileşene sahip olan titreşimli akımlarda ve süreklilik gerektiren hata akımlarında kullanılır.
Kaçak akım rölesi testi nasıl yapılmalı?
Kaçak akım rölesinin çalışma durumu ayda bir olarak üzerindeki test butonu yardımıyla test edilmelidir. Test butonuna bastıktan sonra mandalın aşağı düşmesi ve elektrik hattındaki enerjinin akmaması lazımdır, eğer bunlar oluyorsa röle elektrik tesisatına düzgün bir şekilde bağlanmış demektir.
Kaçak akım rölesinin 5 yılda bir olarak çeşitli elektrik ölçüm aletleri ile, bilirkişi tarafından olmak şartıyla detaylı bir test edilmesi gerekmektedir. Kaçak akım rölesi testi, priz, elektronik cihaz, makine gibi tüketicilerin temas ettiği son noktalardan olmalıdır. Rölelerin son noktalardaki açma akımı ve açma zamanı test edilerek kontrol edilir.
Kaçak akım rölesi testi neden yapılmalıdır?
Kaçak akım anahtarının olmaması, bakımsız olması veya düzgün çalışmaması durumunda kaçak akım direkt olarak insan sağlığını etkileyecektir, buna göre;
1 – 0,5mA, sadece parmak uçlarında ve dil dışında hissedilir, zararı yoktur,
2 – 3mA, vücutta karıncalanma hissi oluşur, tehlikesizdir,
3 – 15mA, dokuda zorlamalar oluşur, tehlikesi azdır,
4 – 40mA, vücutta kramplar oluşur, birkaç dakika devam ederse boğulma hissi geçirilir,
5 – 80mA, kalp durur, tehlikelidir, birkaç dakika devam ederse ölüme götürür.
Kaçak akım rölesi testini kimler yapabilir?
Kaçak akım rölesi testinin elektrik bilgisine sahip olan, yüksek donanımlı kişiler tarafından yapılması uygun görülmektedir. Bilgisiz bir insanın yapacağı yanlış bir hareket istenmeyen sonuçlara yol açabilir.